วันจันทร์ที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2553

วงจรชีวิตแมลงปอ

วงจรชีวิตแมลงปอ

เป็นตัวอย่างของสัตว์ที่มีการเจริญเติบโตแบบไม่สมบูรณ์(hemimetabolous or incomplete metamorphosis)

ในแมลงกลุ่มนี้ตัวอ่อนที่ฟักออกจากไข่ มีตารวมและรูปร่างคล้ายกับตัวเต็มวัยแต่จะยังไม่มีปีกรวมทั้งต่อม ผลิตเซลล์สืบพันธุ์ภายนอกบางชนิดที่ไม่มีปีก จะไม่มีการถอดรูปเหมือนเช่นที่พบในแมลง

กลุ่มแรก ส่วนทีมี ปีกจะมีการพัฒนาของปีกเกิดขึ้นภายนอก (exoterygote) ตัวอ่อนจะมีการลอกคราบ หลายครั้ง ต่อมาจะเริ่ม ปรากฏตุ่มปีก (wing pads) ขึ้นที่บริเวณด้านหลังของอกปล้องที่สองและสามปล้องละ 1 คู่ หลังจากมีการ ลอกคราบอีกหลายครั้ง ตุ่มปีกเหล่านั้นจะค่อยๆเจริญกลายเป็นปีกที่สมบูรณ์เมื่อแมลงเปลี่ยนไปเป็นตัวเต็มวัย

ทั้งแมลงตัวอ่อนและตัวเต็มวัยอาจอยู่ในสภาวะแวดล้อมและมีพฤติกรรม การกินอาหารที่เหมือน หรือแตกต่างกันก็ได้

แมลงตัวอ่อนที่อาศัยอยู่บนบกเรียกว่า nymph แมลงตัวอ่อนที่อาศัยอยู่ในน้ำเรียกว่า niad ซึ่งมีเหงือก และรยางค์อีกหลายอย่างเพื่อช่วยในการดำรงชีวิตอยู่ในน้ำ (resting or pupal stage) สามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม คือ

1) กลุ่มแมลงที่มีระยะตัวอ่อนอยู่ในน้ำ มีอยู่เพียง 3 อันดับ คือ Odonata, Ephemeroptera, และ Plecoptera

2) กลุ่มแมลงที่มีระยะตัวอ่อนอยู่บนบก พบรวมทั้งสิ้น 14 อันดับ คือ Phasmada, Isoptera, Blattaria, Grylloblattaria, Othoptera, Mantodae, Dermaptera, Embiidina, Phthiraptera, Zoraptera, Psocoptera, Hemiptera, Homoptera, และ Thysanoptera ซึ่งแต่เดิมการถอดรูปของแมลงในกลุ่มนี้เคยเรียกว่า การถอดรูปแบบทีละน้อย (paurometabolous or gradual metamorphosis) ต่อมาการจำแนกในยุคปัจจุบัน ได้จัดให้แมลงในกลุ่มนี้มีการถอดรูปเป็นแบบ hemimetabolous เช่นเดียวกับแมลงในกลุ่มแรกที่ ตัวอ่อนอยู่ในน้ำ




วงจรชีวิต
1.วงจรชีวิตของแมลงปอเริ่มจาก ตัวเมียวางไข่ในน้ำหรือใกล้ๆแหล่งน้ำ แมลงปอบางสปีชี่จำเพาะจงจงวางไข่ในแหล่งน้ำนิ่งจำพวก บึง สระ บางชนิดก็้วางไข่ในที่น้ำไหล

2.ไข่ของแมลงปอเกือบทุกสายพันธ์จะฟักภายในเวลา 5-10วัน ในช่วงระยะที่สองของวงชีวิตนี้ ตัวอ่อนของแมลงปอเรียกได้ว่ากินแบบยัดทะนาน อาหารของมันคือ ลูกน้ำ ปลาตัวเล็กๆ ลูกอ๊อด และกุ้งตัวเล็กๆ(พวก crustaceans น่าจะมีสัตว์ชนิดอื่นไม่เจาะ จงว่าเป็นกุ้ง ส่วนนี้ไม่แน่ใจค่ะแค่สันนิษฐานเอาเอง)

3.ตัวอ่อนไต่ขึ้นมาหาที่มั่นเหนือผิวน้ำเพื่อทำการแปลงโฉมผิวบริเวณด้านหลังค่อยๆแตกออก... ผึ่งปีก
ตอนนี้ถ้านั่งมองก็จะเห็นแมลงปอละอ่อนสัสันไม่ค่อยจะมี เมื่อมันโตเต็มวัยพร้อมที่จะผสมพันธุ์เมื่อไหร่สีจะเปลี่ยนไปตามสปีชี่ของมัน Life span ของแมลงปออยู่ระหว่าง 2-3 เดือนหรืออาจยาวนานถึง 7 ปี
เวลาที่นานที่สุดของวงจรคือ ตอนที่เป็นตัวอ่อนในน้ำ เวลาที่เฉิดฉายเป็นเพชฆาตปีกสีรุ้งกินเวลาไม่กี่สัปดาห์เท่านั้นเอง